De oorsprong van woorden
De oorsprong van woorden - Een kijk op de wereldgeschiedenis
De bestudering van de oorsprong van woorden (ook wel "etymologie" genoemd) is een fascinerende manier om de geschiedenis van een taal of volk te ontdekken. De ontdekking van de oorsprong van woorden in een bepaalde taal vertelt ons veel over de vroege invloeden op die samenleving. De oorsprong van woorden in de Engelse taal geeft bijvoorbeeld aan dat deze cultuur ontstond uit vele andere talen. Veel van de vaak gebruikte woorden in de Engelse taal zijn bijvoorbeeld gebaseerd op het Latijn, maar komen uit diverse landen als Italië, Spanje en Frankrijk. De opname van vreemde woorden in een taal is een weerspiegeling van de ontdekkingsreizen, invasies en migratiestromen die de wereldgeschiedenis op een grote schaal weergeven.
De oorsprong van woorden - Een kijk op culturele verscheidenheid
De kennis van de oorsprong van woorden is volgens Joseph T. Shipley, schrijver van "Dictionary of Word Origins" (oftewel "Het woordenboek van de oorsprong van woorden", Littlefield, Adams & Co., 1967), hetzelfde als "weten hoe mensen denken, hoe ze hun beschaving hebben ingericht. De geschiedenis van woorden volgt de voetsporen van menselijke gemeenschappen, de bruggen tussen de verschillende geesten en verschillende naties." De oorsprong van woorden kan bepaald worden door een grote verscheidenheid aan invloeden zoals veroveraars, handel en kliekvorming. Sinds het begin der tijden hebben mensen verlangd naar de verkenning van onbekende territoria. Helaas heeft de menselijke natuur en de drang naar macht geleid tot een begeerte naar overwinning en superioriteit, waardoor een groot aantal ontdekkingen uitmondde in oorlogen.
De oorsprong van woorden - Een kijk op de moderne tijd
De oorsprong van woorden in Nederland heeft door zijn multiculturele erfgoed zijn eigen persoonlijkheid ontwikkeld. Het is een onderwerp dat taal- en geschiedenisstudenten fascineert. Vooral schrijvers ontdekken dat hun vaardigheid sterk wordt vergroot wanneer zij de wortels en de nationale oorsprong van woorden begrijpen. Een dergelijke kennis verrijkt ons vermogen om een begrip te krijgen van de betekenis van klassieke literatuur uit vervlogen tijden.
Omdat wij tegenwoordig in samenlevingen leven waarin vele volken zich snel mengen, worden bijna dagelijks nieuwe woorden aan de keuzes op ons "menu" toegevoegd. Sommigen blijken niets meer te zijn dan volksjargon dat tijdelijk van aard is en daarom weer snel verdwijnt. Andere termen worden een onderdeel van de spreektaal van de cultuur, afhankelijk van het gebruik en veranderingen in de leefstijl van de cultuur. De Nederlandse taal bevat een groot aantal woorden die hun oorsprong vinden in vele andere talen, zoals Latijn, Duits en Frans. Door de toenemende globalisering en moderne communicatiemiddelen vinden ook steeds meer Engelse en andere woorden hun weg naar het Nederlandse woordenboek. Denk maar eens aan woorden als "computer", "printer" of "interface".
De oorsprong van woorden - Uitdrukkingen uit de Bijbel
Net zoals de oorsprong van woorden biedt ook de oorsprong van uitdrukkingen een fascinerende mogelijkheid om meer over onze eigen culturele wortels te weten te komen. Een groot aantal vaak gebruikte uitdrukkingen vindt zijn oorsprong in de Bijbel, wat duidelijk aangeeft hoe het Joods-Christelijke geloof een cruciale rol heeft gespeeld in de geschiedenis van Westerse landen als Amerika, Groot-Brittannië en Nederland. Hier zijn enkele voorbeelden:
- Een vogel in de hand is beter dan twee in de lucht - deze uitdrukking komt voort uit hetzelfde sentiment dat wordt gevonden in Prediker 9:4 - "beter een levende hond dan een dode leeuw."
- Een man naar zijn eigen hart - is uit 1 Samuël 13:14 - "De HEER zal een man naar zijn hart zoeken..."
- In het stof bijten - zelfs dit jargon dat klinkt als cowboytaal vindt zijn oorsprong in de Bijbel, en wel in Psalm 72:9 - "Laten de woestijnbewoners voor hem buigen, zijn vijanden het stof van zijn voeten likken."
- Alles heeft zijn tijd - dit komt niet uit het populaire lied uit de jaren '60, maar vindt zijn oorsprong in Prediker 3.
- Een teken aan de wand en je dagen zijn geteld - beide uitdrukkingen vinden hun oorsprong in Daniël 5, waarin Belsassar, koning van Babylonië, met Gods bovennatuurlijke verordening wordt geconfronteerd die hem vertelt dat het tijdperk van zijn koninkrijk ten einde is gekomen.
- De barmhartige Samaritaan - deze uitdrukking slaat op een mens die uit barmhartigheid een ander mens helpt zonder een beloning te verwachten. Dit idee is afkomstig uit de gelijkenis van Jezus in Lucas 10:30-33.
